Quy hoạch Thủ đô định hình để phát triển
Sau khi Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, diện tích Thủ đô định hình hơn 3.358 km2, dân số 7,7 triệu người (gấp 1,24 lần so với năm 2008) với 30 quận, huyện, thị xã và 584 xã, phường, thị trấn. Để định hình Thủ đô trong không gian mới, công tác quy hoạch luôn được lãnh đạo thành phố quan tâm.
Rà soát lại một loạt đồ án quy hoạch
Thành phố Hà Nội đã chủ động triển khai ngay việc xây dựng chiến lược, quy hoạch và cơ chế, chính sách phát triển kinh tế – xã hội Thủ đô trên địa bàn mở rộng. Hà Nội đã tổ chức rà soát 642 đồ án quy hoạch, dự án đầu tư, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục triển khai 329 đồ án phù hợp với quy hoạch Hà Nội mở rộng; hoàn thành việc rà soát, đề xuất cho dừng, giãn, hoãn, chuyển đổi mục đích đầu tư các dự án không phù hợp định hướng quy hoạch mới.
Một góc khu đô thị phía tây Hà Nội mở rộng.
Ông Vũ Duy Tuấn, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch đầu tư Hà Nội cho biết: Hà Nội cũng triển khai nghiên cứu, xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030; Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050; Quy hoạch nguồn nhân lực Thủ đô đến năm 2020, tầm nhìn 2030; Quy hoạch sử dụng đất Thành phố đến năm 2020 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015). Đây là những quy hoạch mang tính định hướng và phải đi trước một bước.
Cùng với đó, Hà Nội phối hợp với các cơ quan Trung ương nghiên cứu, xây dựng dự thảo Luật Thủ đô, được Quốc hội thông qua ngày 21/11/2012; trên cơ sở đó, Thành phố đã ban hành 11 cơ chế, chính sách cụ thể hóa Luật Thủ đô để triển khai thực hiện trên địa bàn. Giai đoạn này, Hà Nội đã hoàn thành đô thị hóa huyện Từ Liêm và điều chỉnh địa giới thành 2 quận. Hiện nay Thành phố đang chỉ đạo xây dựng Đề án phát triển và chuyển đổi huyện Hoài Đức thành quận để nâng cao tỷ lệ đô thị hóa.
Trong 10 năm qua, không gian đô thị phát triển theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô tạo nên diện mạo mới sau 10 năm phát triển. Nhiều dự án khu đô thị mới văn minh, hiện đại đã và đang hình thành: Văn Quán, Mỹ Đình, Mỗ Lao, An Khánh về phía Tây; Việt Hưng, VinHome RiverSide về phía Đông; Linh Đàm, Garmuda về phía Nam; Ciputra ở phía Bắc;… cùng với các khu đô thị mới trong vành đai 3 như Royal City, Times City, Trung hòa Nhân Chính… đã tạo nên không gian đô thị, diện mạo mới cho Thủ đô sau 10 năm phát triển.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Ngô Văn Quý cho biết: Thành phố đang tiếp tục đẩy mạnh phát triển vùng đô thị mở rộng lên phía Bắc với một số dự án như công viên Kim Quy, Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia; kêu gọi đầu tư phát triển Thành phố thông minh khu vực hai bên tuyến đường Nhật Tân-Nội Bài.
Thời gian tới, để tiếp tục xây dựng, phát triển Thủ đô xứng với tiềm năng hiện có, Hà Nội kiến nghị tiếp tục thực hiện có hiệu quả Luật Thủ đô, đề nghị Trung ương tiếp tục quan tâm đầu tư một số công trình, dự án trọng điểm có quy mô lớn trên địa bàn Thủ đô. Đặc biệt, Hà Nội kiến nghị bổ sung một số cơ chế, chính sách tài chính đối với Thủ đô Hà Nội trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Nghị định 63/2017/NĐ-CP của Chính phủ nhằm phát huy tính chủ động, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô.
Sớm giải quyết những bất cập
Tại hội nghị góp ý cho báo cáo tổng kết 10 năm mở rộng địa giới hành chính Hà Nội, không ít ý kiến đã chỉ ra những tồn tại mà Hà Nội cần sớm khắc phục. Phó trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung Ương Cao Đức Phát cho rằng: Hà Nội cần có những đánh giá chất lượng và việc thực hiện quy hoạch. Trong quy hoạch, Hà Nội định hướng những đô thị vệ tinh để kéo giãn dân trong nội đô nhưng đến nay chưa hình thành được những khu đô thị vệ tinh để kéo giãn mật độ dân số trong nội thành. Hà Nội vẫn còn tập trung các hoạt động kinh tế nhiều vào trong nội đô. Điều đó thể hiện qua việc giao thông quá tải dẫn đến tắc nghẽn, ô nhiễm môi trường còn tồn tại trong khu vực nội thành.
Đối với các khu vực sát nhập về Hà Nội, không ít dự án treo vẫn đang tồn tại đến nay vẫn chưa được giải quyết. Đơn cử như tại Mê Linh, có tới 47 dự án khi chuyển giao về Hà Nội thì đến nay mới chỉ có 1 dự án đã xong, 12 dự án đình chỉ, còn lại triển khai rất chậm. “Do đó trong tháng 8 này, Thành phố sẽ có cuộc hợp chuyên đề để giải quyết những vướng mắc với các dự án còn lại”, ông Vũ Duy Tuấn, Phó Giám đốc Sở KHĐT cho biết.
Trong khi đó, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch và kiến trúc Hà Nội Tô Anh Tuấn cho rằng: Với không gian mở rộng, thành phố có nhiều điều kiện phát triển thành trung tâm chính trị, kinh tế – xã hội của cả nước. Ông Tuấn cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại sau 10 năm mở rộng địa giới hành chính, trong đó có việc hình thành nhiều khu đô thị nhưng chưa có khu đô thị nào đồng bộ, đủ thu hút dân cư, góp phần giải tỏa, gánh đỡ cho nội đô.
Còn kiến trúc sư Nguyễn Hồng Thục, một trong những người được mời thiết kế Khu đô thị Linh Đàm từ đầu chia sẻ: Khu nhà ở Bắc Linh Đàm nguyên bản với hình thành các phố trong khu đô thị, khu sinh hoạt chung. Quy hoạch chung với 60% diện tích khu là sân chơi, sinh hoạt cộng đồng, vườn hoa; nhà ở chiếm 23%. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, khu đất HH bị phá vỡ quy hoạch ban đầu và biến thành Tổ hợp chung cư HH Linh Đàm với khoảng 8.000 căn hộ. Công trình do Công ty tư nhân xây dựng số 1 Điện Biên làm chủ đầu tư với 4 tổ hợp nhà từ 35 đến 41 tầng (khoảng 20 căn hộ/tầng) trên khu đất khoảng 3 ha. Mỗi tổ hợp lại gồm 3 đơn nguyên nhà A, B, C. Tổng cộng khu HH có tới 12 tòa nhà chung cư cao tầng, mật độ xây dựng trên 50%.
Điều này cho thấy quy hoạch tại nhiều khu nội đô đang không như ban đầu, đây là một trong những nguyên nhân khiến hạ tầng dù đã được cải tạo so với trước nhưng không đồng bộ, dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông, áp lực dân số ngày càng lớn… Có thể thấy, bên cạnh những kết quả đạt được, Hà Nội còn rất nhiều việc phải giải quyết trong việc thực hiện đúng với quy hoạch được duyệt.